Er moet en kan meer gedaan worden aan terugvalpreventie, het tijdig signaleren van psychische klachten, behoud van psychische gezondheid en verbeteren van de mentale weerbaarheid. We weten allemaal dat voorkomen beter is dan genezen, maar vaak valt dit onderwerp bij beleidsmakers tussen de wal en het schip. Dit komt onder andere doordat ze het niet bovenaan hun prioriteitenlijst hebben staan, of door een gebrek aan geld. Echte aandacht voor preventie vraagt om een goede samenwerking en aansluiting tussen lokale en regionale partijen. Uitgangspunt moet de leefwereld zijn van alle mensen die mentaal gezond willen blijven.
Een van de ambities in 2023 betrof preventie voor een psychisch gezonde jeugd. MIND heeft zich in verschillende samenwerkingsverbanden ingespannen voor het voorkómen van psychische aandoeningen bij kinderen en jongeren. Dit deden we onder andere door het perspectief van KOPP/KOV-kinderen (kinderen van ouders met een psychische kwetsbaarheid en/of verslaving) te integreren in de Hervormingsagenda Jeugd. We hebben met diverse partners gewerkt aan een zogenaamde 'leefwereldtoets', waarmee in kaart kan worden gebracht samen met jongeren of gezinnen met kinderen of de zorg die voor hen is bedacht, goed aansluit bij hun behoeftes. Als dat niet het geval is, kan het beleid daarop worden aangepast. Daarnaast hebben we onze collectieve ervaringskennis ingezet voor de verbetering van de kwaliteit van zorg rondom suïcidaliteit en de maatschappelijke discussie over euthanasie bij ernstig psychisch lijden. We deelden onze kennis hierover met Kamerleden voorafgaand aan de Kamerdebatten hierover.
Chatsafe
Samen met 113 zijn we in 2023 aan de slag gegaan met het project Chatsafe: we hebben een serie richtlijnen naar Australisch ontwerp 'vertaald' naar het Nederlands publiek. De richtlijnen gaan vergezeld van tools en tips die jongeren helpen om online veilig te praten over suïcidaliteit en aanverwante onderwerpen, zoals zelfbeschadiging, maar ook bewustwording van online privacy en algoritmes. We hebben hierin nadrukkelijk ervaringsdeskundigen en jongeren betrokken, om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de behoeften van de jongeren.
In 2023 hebben we met MIND Us en zes partijen uit het veld een start gemaakt met het gezamenlijk opzetten van een digitaal platform voor jongeren met vragen over mentale gezondheid of beginnende psychische klachten. Daarnaast hebben we lessen gegeven over mentale gezondheid op scholen. Dit doen we in samenwerking met Diversion. Onze peer educators, jongeren met ervaringskennis in de ggz, worden opgeleid om deze gastlessen te verzorgen. Deze worden al jaren hoog gewaardeerd door de scholen die deze lessen afnemen.
Netwerkaanpak depressiepreventie in de huisartsenzorg
Iedereen met psychische klachten, dus ook iemand met een (beginnende) depressie, moet de kans krijgen om passende en tijdige zorg te ontvangen. Hierbij kan netwerkzorg uitkomst bieden: om de persoon met klachten wordt dan een cirkel gevormd van diverse zorg- en dienstverleners, familie en naasten, ervaringsdeskundigen, POH-ggz etc. Daarnaast wordt het netwerk aangevuld met digitale ondersteuning, door bijvoorbeeld online cursussen, apps en zelfhulptools, lotgenotengroepen en digitale community van de Depressievereniging. In 2023 is verder gewerkt aan het opzetten van een pilot en webinar voor huisartsen. Het uiteindelijke doel is dat de huisarts beter weet waarnaar hij of zij kan doorverwijzen als het gaat om hulpbronnen in het netwerk waar iemand met depressieve klachten baat bij kan hebben.
Online voorlichting
In preventie van psychische klachten en ter bevordering van herstel ervan is betrouwbare en volledige informatie heel belangrijk. Daarom besteden we daar bij MIND veel aandacht aan. Voor actuele onderwerpen maken we, naast onze informatie via nieuwsberichten en de online psychipedia, jaarlijkse diverse themaspecials. In 2023 waren dat 'Aandacht voor hormonen en je mind' en 'Aandacht voor herstel'. We hebben in het afgelopen jaar veel webpagina's op onze site herschreven en geactualiseerd en de website aangevuld met video's, quotes, en banners. Bijna 2 miljoen mensen bezochten in 2023 wijzijnmind.nl. En maar liefst 35.000 mensen hebben online voorlichtingsmateriaal aangevraagd, zoals een bijvoorbeeld een informatieflyer, of meegedaan aan een challenge. Dit is iets meer dan in 2022. Gemiddeld waarderen mensen onze voorlichting met een cijfer 8 en meer dan 80% van de mensen raadt onze voorlichting ook anderen aan.
MIND in de media
Hoe meer aandacht er is in de media voor mentale gezondheid en psychische problemen die kunnen ontstaan, hoe meer bewustzijn er ontstaat bij mensen. En dat kan weer preventief werken. In 2023 kreeg MIND volop aandacht in de media, we werden maar liefst 703 keer vermeld. Dit varieerde van verwijzingen naar MIND Korrelatie onder artikelen over psychische klachten tot interviews met onze psychologen, tot deelnemers van de Stichting MIND fondsenwervende evenementen tot artikelen over deze events. Hoogtepunt van de media-aandacht was in januari, toen de MIND Blue Monday Run in het NOS Journaal werd genoemd naar aanleiding van 'Blue Monday', de naar verluid somberste dag van het jaar op 15 januari. We bereikten daarmee ruim 8 miljoen kijkers. Daarnaast leverden de inspanningen van deelnemers diverse regionale publicaties op en werd het MIND-event Last Man Standing door Hart van Nederland uitgebreid in beeld gebracht. Ook tijdens de #OpenUpweek was er veel aandacht, onder meer via Een Vandaag met het onderzoek naar verzuim door jongeren op school en werk en de zorg van ouders hierover. En natuurlijk via HUMAN en 3FM, met wie we de #OpenUp week jaarlijks organiseren. Andere thema's waarmee we in de media kwamen zijn angst voor de oorlogen en klimaatverandering en ook de spijtbetuiging van de NVvP richting de LHBTI+ gemeenschap vanwege misstanden in het verleden. Onderwerpen waarmee we regelmatig in de media kwamen waren eetstoornissen, diverse vormen van depressies, pesten, seksueel misbruik, zelfdiagnoses via social media en grensoverschrijdend gedrag.